Angina czy tylko infekcja? Jak odróżnić przyczyny ostrych bólów gardła?

Niekiedy łagodny, innym razem bardzo dotkliwy. Ból gardła może mieć różne nasilenie. Jednak to właśnie ostry, przeszywający całą jego powierzchnię lub bardziej nasilony po jednej stronie [1] staje się uciążliwy dla pacjentów. Jak rozpoznać, czy świadczy on o zwykłej infekcji, czy o anginie? Sprawdź!

Co to jest ostry ból gardła?

Ból gardła jest jednym z najczęściej zgłaszanych objawów dolegliwości zdrowotnych, zarówno podczas wizyty u lekarza rodzinnego, jak i u laryngologa [2]. Może różnić się czasem trwania i nasileniem. Dlatego diagnozuje się ból przewlekły, nawracający lub ostry [2]. Może nasilać się podczas przełykania, obejmować całe gardło lub tylko jego jedną stronę [1]. W zależności od przyczyn ostrego bólu gardła mogą mu towarzyszyć inne objawy, takie jak gorączka, ból głowy i mięśni oraz złe samopoczucie [1].

Ostry ból gardła – najczęstsze przyczyny

Odczuwanie nagłego, silnego bólu gardła może mieć różne podłoże i być objawem poważnych chorób. Najczęściej są to infekcje przeziębieniowe spowodowane przez wirusy, rzadziej przez bakterie [2]. Oprócz tego objaw ten może pojawiać się przy:

• zapaleniu migdałka gardłowego lub językowego [2];
• mononukleozie [1];
• ropniu okołomigdałkowym lub zagardłowy (bez towarzyszącego nieżytu nosa) [2];
• ostrych chorobach zakaźnych, takich jak: płonica, błonica, odra, róża, opryszczka gardła i innych [2];
• anginie (ostrym zapaleniu gardła i migdałków) [1];
• grzybiczym zapaleniu błony śluzowej gardła i jamy ustnej u osób po intensywnej antybiotykoterapii lub z osłabioną odpornością [2].

Angina czy infekcja przeziębieniowa?

Ostry ból gardła może być objawem anginy lub przeziębienia. Wiele osób myli ze sobą charakterystyczne oznaki tych chorób. Warto więc poznać różnice między podstawowymi przyczynami ostrych bólów gardła.

Choroba przeziębieniowa

• Przeziębienie (wirusowe zapalenie nosogardła; wirusowe zapalenie nosogardła i zatok przynosowych) to zespół objawów klinicznych, które dotyczą zapalenia gardła, błony śluzowej nosa i zatok przynosowych [3].
• Powstaje w wyniku zakażenia wirusowego o ostrym przebiegu, ustępuje samoistnie lub objawy znikają w ciągu 7-10 dni [3].
• Zazwyczaj ma łagodny początek [3].
• Objawia się głównie złym samopoczuciem, bólami głowy i mięśni oraz bólem lub drapaniem w gardle [3].
• Mogą również pojawić się: dreszcze, niewielka gorączka, nieżyt nosa (katar początkowo jest wodnisty, a potem gęsty), suchy kaszel z tendencją do przechodzenia w wilgotny, zapalenie spojówek [3].

Angina

• To ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych [4].
• Może być spowodowana wirusami lub bakteriami [4].
• Nagły i ostry ból gardła pojawia się przy zapaleniu wywołanym przez paciorkowce [4].
• Pojawia się ostry ból gardła przy przełykaniu i nieprzyjemny zapach z ust [1].
• Występują przekrwienia i obrzęk błony śluzowej gardła i migdałków.
• Gorączka jest wysoka, powyżej 38 stopni Celsjusza [4].
• Może towarzyszyć jej ból mięśni, bóle głowy, nudności i wymioty (zwykle u dzieci) [4].
• Nie występuje kaszel i nieżyt nosa [4].

Przy podejrzeniu zakażenia paciorkowcami należy pobrać wymaz z gardła w celu wykonania „szybkiego” testu na obecność antygenu PBHA lub posiewu [4].

Co pomaga na ostry ból gardła?

Leczenie ostrych bólów gardła należy zacząć od ustalenia ich źródła. W przypadku przeziębienia zaleca się stosowanie preparatów z cynkiem i jeżówką, które zmniejszają nasilenie objawów i skracają czas ich utrzymywania się średnio o 1 dzień [3].

Leczenie anginy uzależnione jest od czynnika sprawczego (bakterii lub wirusów). Antybiotykoterapia jest zalecana w przebiegu infekcji bakteryjnej. W zakażeniach wirusowych nie podaje się antybiotyków [5].

Ponadto w celu złagodzenia objawów można stosować domowe sposoby na ból gardła. Na przykład pomaga płukanie gardła wodą z solą. Ulgę przynoszą także preparaty miejscowym działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwdrobnoustrojowym [1, 5]. W aptekach dostępne są leki bez recepty, takie jak tabletki do ssania czy aerozol INALDIN, które leczą objawy (ból, zaczerwienienie, obrzęk) związane ze stanami zapalnymi jamy ustnej i gardła lub podrażnień błony śluzowej jamy ustnej, lub gardła [6].

Jeśli pomimo środków przeciwbólowych i przeciwzapalnych ból przy przełykaniu nie ustępuje, należy porzucić domowe sposoby leczenia i niezwłocznie zgłosić się do lekarza rodzinnego.

Bibliografia:

[1] Wiercińska M., Ból gardła – przyczyny, objawy, leczenie i domowe sposoby, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/105644,bol-gardla (dostęp: 27.05.2023)).

[2] Szołdra-Seiler A., Ból gardła – etiologia, diagnostyka, różnicowanie, 2013 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/grypa/lista/85967,bol-gardla-etiologia-diagnostyka-roznicowanie (dostęp: 27.05.2023)).

[3] Sawiec P., Gładysz A., Choroba przeziębieniowa (przeziębienie), 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.18.1.2. (dostęp: 27.05.2023)).

[4] Sawiec P., Mrukowicz J., Szenborn L., Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina), 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.3. (dostęp: 27.05.2023)).

[5] Skotnicka B., Angina – objawy, przyczyny, leczenie, 2022 (witryna internetowa: https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/laryngologia/78438,angina-objawy-przyczyny-leczenie (dostęp: 27.05.2023)).

[6] Witryna internetowa: https://www.chlorchinaldin.pl/inaldin/

Artykuł powstał we współpracy z Chlorchinaldin